''Ze hebben ontdekt dat middelbare meisjes, zo tussen de 30 en 45, de enigen zijn die boeken lezen. Op zichzelf is dat heugelijk."
Aan het woord is Gerrit Komrij in het programma van Pauw & Witteman, gisterenavond, 9 maart. Achter hem verschijnen op groot doek titels van populaire boeken, zoals Krijg nou tieten van Claudia de Breij, en titels van Heleen van Royen en Susan Smit en Saskia Noort en collega´s.
Komrij: "Minder heugelijk is dat het literatuur geworden is. Literatuur wil iets anders dan die zorgjes over zwangerschap en plastische chirurgie. Literatuur gaat over hoe je in de wereld staat, over reflectie. Literatuur wil je begeleiden bij hele ernstige vraagstukken", aldus Komrij. Waarna hij een fijne misogyne rede mag uitspreken over de dames die met hun zorgjes de literatuur verpesten.
Ach, die arme meneer Komrij. Hij denkt dat de dames het gedaan hebben! Want tja, zwangerschap, dat is geen ernstig vraagstuk, en het zegt natuurlijk he-le-maal niets over hoe je in de wereld staat! Nee: volgens de Komrij de literatuur op sterven na dood en moet de literatuur, in de persoon van Komrij, zelf iets terugzeggen!
Niet alleen de vrouwen krijgen de schuld van de teloorgang van de literatuur. "De grote verraders zijn de universiteiten, journalisten en bibliotheken. Ze hebben de literatuur eruit gegooid en vervangen door dit soort vrolijke lectuur en dat heeft de literatuur zelf heel marginaal gemaakt."
Liever dan boeken lezen, praten mensen over boeken. Komrij zelf ook. Hoewel zijn narrenpak hem wat stijfjes maakt, geniet hij zichtbaar van de reacties op zijn ondeugende opmerkingen! Láchen! Waardering! Het moet heerlijk voor hem zijn.
Maar tja, die akelig dunne analyse van 'de literatuur', die blijft ook hangen. Dat geklaag over autobiografisch gezever van vrouwen is te gemakkelijk te pareren met het even autobiografisch gezever van Martin Bril over zijn kanker, Maarten van Buuren over zijn depressie of de bestseller van Thomése over zijn doodgeboren kind. Dat soort zorgjes, gaat daar literatuur over? Gatsie.
Waarom geen woord over het genot van langzaam lezen, van woorden proeven in plaats van wat bladeren door láppen journalistiek proza die je alleen maar aan Brinta doen denken? Van je zó willen concentreren op de inhoud van een tekst, dat het lezen van één bladzijde meer dan een uur kost?
Hier zit, denk ik, het echte geluk van literatuur. En dat geluk vereist een vaardigheid die je moet leren en moet onderhouden. Aandacht en concentratie zijn echt goud waard in deze tijden van recessie. Zou meneer Komrij daar eens een pleidooi voor kunnen houden? Lachen!
